درس دهم

تعقیبات نماز

تعقیبات نماز
امامان معصوم (علیهم السلام)  فرموده‌اند: بعد از سلام نماز، زود باب این گفت‏وگو را نبندید مقداری ادامه دهید و با این عمل به خداوند ثابت کنید که دوست ندارید این دیدار زود تمام شود. بنابراین، پرداختن به تعقیبات و نیایش‌های بعد از نماز، اوج بندگی را نشان می‏دهد. گفتنی است، معصومان (علیهم السلام)  در این باره، توصیه ‏ها و نیایش‏ هایی را بیان و انشا کردند.
شایان ذکر است، ما دو نوع تعقیبات داریم؛ «تعقیبات مشترک» که برای همۀ نمازهاست و «تعقیبات مختص» که برای بعضی از نمازهاست. خواندن تعقیبات، نشان‏دهندۀ ادب ماست و با این عمل به خدا می‏گوییم: خدایا، دوستت داریم.
بهترین تعقیباتِ نماز
 بهترین تعقیب نماز، ذکر تسبیحات حضرت زهرا (علیها سلام)  است که طبق روایات، ثواب هزار رکعت نماز مستحبی را دارد. البته در متون دعایی، مانند کتاب شریف مفاتیح‏ الجنان شیخ عباس قمی (ره) ، تعقیبات دیگر نیز ذکر شده است.

تسبیحات حضرت زهرا (علیها سلام)

تسبیحات حضرت زهرا (علیها سلام)
حضرت زهرا (علیها سلام)  که از کارهای خانه احساس خستگی کرده بود، نزد پیامبر اسلام (صلی الله و علیه و آله)  آمد و از ایشان تقاضای کمک کرد. پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  فرمود: هر وقت به سختی افتادی و بعد از نمازها و هنگام خواب این ذکر‌ها را بگو: 34 بار «الله اکبر»، 33 بار «الحمدلله» و 33 بار «سبحان‏الله». حضرت زهرا (علیها سلام)  وقتی به خانه آمد، سخنان پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  را برای حضرت امیر (علیه السلام)  بیان کرد. امیرالمؤمنین (علیه السلام)  می‌فرماید: بعد از آن، همواره این ذکر‌ها را هنگام خواب و بعد از نمازها می‌خوانم.1
تاریخچۀ تسبیح
 حضرت فاطمه (علیها سلام)  با نخ پشمی‏ ای که صد تا گره روی آن زده بود، تسبیحی درست کرد و ذکرها را با این تسبیح می‌گفت، تا این‏که واقعۀ احد پیش آمد. این بار از خاک تربت حضرت حمزۀ سید‏‏الشهدا تسبیح درست کرد. دیگران هم از ایشان یاد گرفتند. بعد از این‏که واقعۀ کربلا پیش آمد، امامان (علیهم السلام)  تسبیحشان را از خاک کربلا درست می‌کردند. ایشان به شیعیان خود توصیه می‏کردند که تسبیح تربت امام حسین (علیه السلام)  دستشان باشد؛ و حتی اگر ذکر نگویند، برای  آن‏ها ثواب نوشته می‌شود.2
سجدۀ شکر

 از تعقیباتی که خیلی به ما توصیه شده، سجدۀ شکر است؛ یعنی هنگامی که نماز تمام شد، دوباره پیشانی را به سجده بگذاریم و خدا را شکر کنیم، چرا که توانستیم با او دیدار و گفت‏وگویی داشته باشیم.

نمازهای نافله

نمازهای نافله
نمازهای واجب در شبانه‏ روز هفده رکعت است. دو برابرِ این، یعنی  34 رکعت، نماز نافله داریم. نافله یعنی «اضافه». خواندن این نافله‏ ها مستحب و نشان‏ دهندۀ عشق ما به نماز است. نافلۀ نماز صبح دو رکعت قبل از نماز صبح است. نافلۀ نماز ظهر چهار تا دو رکعت قبل از نماز ظهر است. نافلۀ نماز عصر چهار تا دو رکعت قبل از نماز عصر است. نافلۀ نماز مغرب دو تا دو رکعت بعد از نماز مغرب است. کوتاه‏ ترین نماز نافله، نافلۀ نماز عشاست که دو رکعتِ نشسته بعد از نماز عشاست. یازده رکعت نیز نافلۀ نماز شب است. از آن‏جا که هر دو رکعت نشسته، حکم یک رکعت کامل را دارد، جمع نافله‏ های روزانه به 34 عدد می‏رسد.
البته نمازهای مستحبیِ دیگری نیز وجود دارد که برخلاف تصور بعضی افراد، برای پیرزن‌ها، پیرمرد‌ها و بازنشسته‌ها نیست. انسان در طول زندگی بسیار به تلاطم‏ها و مشکلات برخورد می‌کند که در همۀ آن‏ها به مدد خداوند محتاج است. ائمه (علیهم السلام) برای رفع این مشکلات، نمازهای مستحبی را پیشنهاد دادند. ستاد اقامۀ نماز کتابی به نام «نمازهای مستحبی» منتشر کرد و در آن به 350 نوع نماز مستحبی اشاره می‏شود.
با توجه به مطالب پیش گفته، روشن می‏شود که نمازهای مستحبی را باید در جوانی خواند.

اهمیت نماز جعفر طیار و طریقۀ خواندن آن

اهمیت نماز جعفر طیار و طریقۀ خواندن آن
 طبق نظر امام خمینی (ره)  در بین نمازهای مستحبی، «نماز جعفر طیار» برترین نماز است و حکم کیمیا را دارد. پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  به جعفر طیار مأموریتی داد که سیزده سال طول کشید. همۀ مسلمانانِ قاره آفریقا، مدیون جعفر بن ابی‏طالب هستند. وقتی او برگشت، پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  فرمود: باید از او استقبال رسمی شود. او و همسرش اَسماء بنت عمیس، سه پسری که خدا به آن‏ها داده بود وارد شدند. مردم فکر می‌کردند پیغمبر (صلی الله و علیه و آله)  جایزۀ گران‏بهایی به آو بدهد، چراکه او ‌پادشاه حبشه را مسلمان کرده بود، جمعی از کشیش‌ها  به دست او مسلمان شده بودند و خدمات فراوانی انجام داده بود؛ اما پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  نمازی به او هدیه داد که تا دنیا دنیاست، هر کس این نماز را می‌خواند، بهره‌ای به جعفر بن ابی‏طالب هم می‌رسد. این نماز، دو تا دو رکعتی است. بعد از تکبیرةالاحرام  و سورۀ حمد، پانزده بار تسبیحات اربعه می‌گوییم. سپس به رکوع می‌رویم. بعد از ذکر رکوع ده بار تسبیحات اربعه می‏گوییم. از رکوع برمی‌خیزیم و ده بار همان ذکر را می‏گوییم. ده بار در سجده، ده بار هنگام نشستن، ده بار در سجده دوم و ده بار در نشستن دوم این ذکر را می‏گوییم. بنابراین، در هر رکعت، 75 بار ذکر تسبیحات اربعه تکرار می‏شود.
روایت شده: نماز جعفر طیار دوازده هزار حسنه دارد، چراکه سیصد بار ذکر تسبیحات اربعه در آن آمده است. تسبیحات اربعه نیز دارای چهار فراز است. پس جمع ثواب‏ها 1200 می‏شود. از آن‏جایی که هر کار خوب ده حسنه برایش نوشته می‏شود، خواندن نماز جعفر طیار، دوازده هزار ثواب دارد.

نماز آیات و باران

نماز آیات
یکی از نمازهای واجب، «نماز آیات» است. در زمان جاهلیت فکر می‌کردند هر حادثه‏ای که در طبیعت رخ می‌دهد، ربّ جداگانه ‏ای دارد؛ مثلاً: ربّ آتش، ربّ خورشید، ربّ باران، رب باد و... . پیامبر اسلام آن‏ها را هدایت فرمود و ربّ همۀ آن‏ها را «رب‏ العالمین» معرفی کرد. سپس دستور آمد که مسلمانان هنگام دیدن خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی، زلزله و... باید نماز بخوانند؛ یعنی این‏ها را از نشانه‌های خدا بدانند. نماز آیات دو رکعت است. بعد از حمد سوره‌ای را پنج قسمت می‌کنیم و بعد از هر قسمت به رکوع می‌رویم و می‌ایستیم؛ در حقیقت، این نماز دو رکعتی، ده رکوع دارد.
نماز باران

نماز باران، گویای این نکته است که ما خداوند متعال را همه کارۀ جهان می‌دانیم. بعضی این‏گونه تصور می‌کنند که ما وقتی نماز باران می‌خوانیم، یعنی به برنامه‏ ریزی یا  اسباب و علل اعتقاد نداریم، چراکه باران قانون دارد! ما آن قوانین را قبول داریم؛ آن قوانین، مخلوق خدا هستند. همان خدایی که از مسیر مشخص شده باران می‌فرستد، می‌تواند از مسیر دیگری نیز برای جمعی از بندگانش باران بفرستد. خودش در قرآن فرموده:

فقلت استغفروا ربکم انه کان غفارا (10). یرسل السماء علیکم مدرارا (11). و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا

﴿فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کَانَ غَفَّارًا یُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَیْکُمْ مِدْرَارًا وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوَالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهَارًا﴾؛1 در پیشگاه خدا استغفار کنید؛ خداوند، گناهان شما را می‌بخشد و باران فراوان برایتان می‌فرستد و جنگل‏ها و بادها را انبوه می‌کند و آب‏ها را زیاد می‌کند.

اهمیت نماز جماعت در اسلام

اهمیت نماز جماعت در اسلام
نماز جماعت، برنامه ‏ای ‌اجتماعی است. خداوند متعال، یکی از ابعادِ دین اسلام، بعد اجتماعیِ آن است. پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله)  اولین نماز را در مکه به جماعت برگزار کردند؛ همراهان پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  حضرت امیر (علیه السلام)  و حضرت خدیجه (علیها سلام)  بودند. پیغمبر فرمود: دو تا از یکی بهتر است،  سه تا از دو تا بهتر است، چهار تا از سه تا بهتر است، پنج تا از چهار تا بهتر است؛ مسلمان‌ها! منسجم و متحد باشید.1
پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله)  هم‏چنین فرمودند: من سمع النداء فلم یجبه من غیر علة فلا صلاة له «مَنْ سَمِعَ النِّدَاءَ فَلَمْ یُجِبْهُ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ فَلَا صَلَاةَ لَه»؛‏2 هرکه صدای اذان را بشنود و بی‌دلیل پاسخ نگوید، او نماز نخوانده است. و نیز فرمود: همه، به‏ خصوص همسایه‌های مسجد باید در جماعت حاضر شوند.3
ماجرای شخص روستایی و نماز جماعت
شخصی به پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  عرض کرد: من به همراه همسر و بچه‌هایم و چند تا کارگر در روستا زندگی می‏کنیم. دراین روستا، مسجد و اجتماعی نیست؛ البته خانم و بچه‌ها و آن چند تا کارگر به من اقتدا می‌کنند و نمازمان را به جماعت می‏خوانیم. پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  آن شخص را تشویق کرد و فرمود: فرشته‌ها نیز به شما اقتدا می‌کنند. عرض کرد: گاهی بچه‌ها مشغول کاری هستند و فقط من و همسرم نماز را به جماعت می‌خوانیم. پیغمبر (صلی الله و علیه و آله)  دوباره او را تشویق کرد. عرض کرد: گاهی خانمِ من عذری دارد و من تنها نماز می‌خوانم. حضرت فرمود: چون دوست داری نماز را به جماعت بخوانی، آن وقت هم که تنها می‌خوانی، نمازِ تو در حکم نماز جماعت است.

ثواب شرکت در نماز جماعت

دربارۀ ثواب نماز جماعت، در روایات آمده است: اگر در نماز جماعت یک نفر اقتدا کند، پاداش هر رکعت آن نماز 150 نماز است؛ دو نفر اقتداء کنند، پاداش هر رکعت 600 نماز است؛ سه نفر اقتدا کنند، 1200 نماز است؛ چهار نفر اقتدا کنند، پاداش هر رکعت 2400، پنج نفر 4800،  شش نفر 9600،  هفت نفر 19200، هشت نفر 36400، نُه نفر 72800 و اگر تعداد اقتدا کنندگان ده نفر و بیشتر شوند، ثواب یک رکعت آن نماز را کسی نمی‌تواند بنویسد؛ حتی اگر دریاها مرکب، جنگل‌ها قلم، آسمان‌ها کاغذ و جن و انس نویسنده شوند!4

آثار نماز جماعت

آثار نماز جماعت
یکی از حسرت‏های روز قیامت غفلت از نماز جماعت و نرفتن به مسجد است. بسیاری از آثار نماز مانند: هم‏دلی، همکاری، هم‏زبانی، ‌هم فکری و... در نماز جماعت آشکار می‏شود. هنگامی که‌ باسواد، بی‌سواد،‌ مهندس،‌ پزشک، روحانی، کشاورز، کارگر، کودک، نوجوان، میان‏سال،‌ بزرگ‏سال، پیر، زن و مرد به مسجد بیایند و کنار هم بنشینند، آن‏گاه ‌احوال هم را می‌پرسند و با مشکلات هم آشنا می‌شوند. هر کدام از این افراد، مهارت و تخصصی دارند، که آن را صمیمانه در اختیار هم قرار می‌دهند؛ از این رو،‌ مشکلات جامعه به صورت خودجوش و داوطلبانه حل می‌شود. پس خواندنِ نماز در مسجد و به جماعت، از زیبایی‌های اسلام است.
سخن گلادستون دربارۀ نماز جماعت
از گلادستون(یکی از سیاستمداران برجسته انگلیسی)  نقل شده: تا مسلمان‌ها اذان و نماز جماعت را دارند، نمی‌توانیم آن‏ها را شکست بدهیم، چراکه آن‏ها از نظر اجتماعی با هم هم‏آهنگ و یک‏صدا هستند.
نماز جماعت در احادیث
در روایات آمده: نماز جماعت شبیه کار فرشتگان است، چراکه فرشتگان با نظم و انسجام، خدا را تسبیح می‌گویند. از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله و علیه و آله)  روایت شده:
«صَلاةُ الرَّجُل فی جَماعَة خیر مِن صَلاتِهِ فی بَیْتِهِ اَربَعینَ سَنَةً قیلَ: یا رَسولَ اللهِ! صَلاةُ یَوم؟ فقال (صلی الله و علیه و آله) : صَلاةٌ واحدَةٌ»؛1 (انسان نماز را به جماعت بخواند، بهتر از این است که چهل سال در خانه‏ اش فرادی بخواند. سؤال شد: منظورتان نمازهای یک روز است که از نمازهای چهل سال بهتر است؟ فرمود: نه، یک نماز).

ایشان در جایی دیگر فرمودند: اگر من نماز صبح را به جماعت بخوانم، خوش‏تر دارم از آن‏که شب تا صبح شب‏ زنده‏ داری کنم

ویژگی‌های امام جماعت

ویژگی‌های امام جماعت
یکی از زیبایی‌های نماز جماعت این است که امام جماعت باید داناتر، پاک‏تر و متقی‏ تر از همه باشد. در واقع، امام جماعت به نمایندگی از نمازگزاران با خدای رحمان راز و نیاز می‌کند؛ از این روست که در رکعت اول و دوم نماز جماعت، مأمومان سکوت می‌کنند و امام جماعت به نمایندگی از آن‏ها سورۀ «حمد» و سوره‏ای دیگر را می‌خواند. در روایات آمده: «فقدموا افضلکم»؛1 بافضیلت‌ ترین فرد را امام جماعت قرار دهید. «فقدموا خیارکم»؛2 بهترینِ خودتان را امام جماعت قرار دهید.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله و علیه و آله)  وقتی می‌خواستند وارد مدینه شوند، در روستای قبا مسجد ساختند. هنگامی که به مدینه وارد شدند، مسجدالنبی را ساختند و بعد هم، مسجد محلات و روستاها را ساختند. برای هر مسجدی، امام جماعت لازم بود که پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله)  کسی که آگاهی‏اش به احکام و قرآن بیشتر، وقت‏ شناس‏تر، محبوب‏تر و زیباتر بود را برای این کار، منصوب می‏کردند. احادیثی که به دست ما رسیده، این شاخص‌ها را برای امام جماعت معرفی می‌کند: کسی که قرائتِ نمازش بهتر باشد، کسی که در هجرت پیش‏قدم باشد، کسی که دین‏شناس‏تر و در مراتب علمی برتر باشد، کسی که سنّ بالاتری دارد، کسی که زیباتر و خوش‏روتر باشد، و اگر در منزل نماز جماعت برگزار می‌شود، صاحب منزل مقدم است و اگر در جایی است که مرتباً کسی نماز می‌خواند، همان کسی که مرتب نماز می‌خواند، مقدم است.
اهمیت «عدالت» در بحث جماعت

در فقه شیعه، «عدالت» یکی از شروط امام جماعت است. بعضی اشکال می‏کنند که: چرا زودتر کسی جلو نمی‏ ایستد تا مأمومان معصل نشود؟! پاسخ اشکال مزبور این است که: علاوه بر این‏که باید امام جماعت قرائتِ نمازش صحیح باشد، مأمومان نیز عدالت او را تأیید کنند و او را شخص عادلی بدانند.

اهمیّت «مسجد» در احادیث

اهمیّت «مسجد» در احادیث
در روایت آمده:
«المؤمن فی المسجد کالسمک فی الماء والمنافق فی المسجد کالطیر فی القفص»؛1 مؤمن در مسجد مثل ماهی در آب و منافق در مسجد مثل پرنده در قفس است که می‌خواهد بیرون بیاید.
باید رفت و آمد و انسمان به مسجد را بیشتر کنیم. در روایات آمده: مُرده‌ها هیچ‏گاه آرزو نمی‌کنند به دنیا برگردند، مگر وقت‌هایی که از کنار مسجدی گذر کنند. در آن هنگام حسرت می‌خورند که ای کاش دوباره برگردند، زنده شوند و بار دیگر به مسجد بیایند.
روایات بسیاری دربارۀ پاداش روشناییِ مسجد، مفروش کردن مسجد،  تمیز کردن مسجد، احترام گذاشتن به مسجد، ادب کردن نسبت به فضای مسجد و مسجدی‌ها از امامان معصوم (صلی الله و علیه و آله)  به دست ما رسیده است.
چرا بعضی نماز جماعت و مسجد نمی‌آیند؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت: بعضی افراد از پاداش نماز جماعت و مسجد غافل هستند، بعضی از بدرفتاری و بداخلاقیِ نمازخوان‌ها ناراحت هستند، بعضی به خاطر امام جماعت نمی‏ آیند، بعضی به خاطر هم‏فکر نبودن با امام جماعت یا دیدگاه‏های سیاسیِ او به مسجد نمی‏ آیند، بعضی به خاطر مشغولیت‌های اقتصادی، اجتماعی و گرفتاری‌های روزمره خودشان را محروم می‌کنند و بعضی از برخوردِ سرد افراد مسجد دل‏سرد شده‌اند؛ البته هیچ کدام از این‏ها در روز قیامت، دلیل موجهی نیست. اگر از این امام جماعت خوشتان نمی‌آید، به امام جماعت دیگری در جای دیگر اقتدا کنید؛ اگر از این مسجد خوشتان نمی‌آید، مسجد دیگری انتخاب کنید؛ اما هیچ‏گاه خودتان را از جماعت و از مسجد محروم نکنید. می‏توانیم به اتفاق افراد خانواده، پدرها با پسرها و مادرها با دخترها در جماعت شرکت کنیم؛ از هفته‌ای یک بار شروع کنیم و آرام آرام تعدادش را افزایش دهیم؛ با این تصمیم، این امانت به نسل‌های بعد منتقل می‏شود.

تقلید و اهمیت یادگیری احکام شرعی

تقلید و اهمیت یادگیری احکام شرعی
نماز مسافر
کسی که به سفر می‌رود، نمازهای چهاررکعتی را باید دورکعتی بخواند (البته با شرایطی که در رساله‏ های عملیه به تفصیل بیان شده است).
بحث تقلید و احکام شرعی
 واجب است مسلمان‌ها با احکام دینشان آشنا شوند. داشتن رساله کافی نیست؛ اعضای خانواده باید این رساله را در طول سال بخوانند و بقیه گوش کنند. باید آن را ‌مرور و تکرار کنند. رساله‏ های عملیه از احکام تقلید شروع می‏شوند و در ادامه، احکام مطهرات، نجاسات، نماز، روزه، مسائل اقتصادی، مسائل خانواده، مسائل اجتماعی و... بیان می‏شود. یک از مسئله‏ های رساله‏ های عملیه این است: دانستن مسائلی که مکلف غالباً به آن نیاز دارد، واجب است.
اهمیّت یادگیری احکام شرعی
در جبهه یک برادری به من گفت: حاج‏ آقا! امشب فهمیدم که اشتباهی غسل می‌کردم. گفتم: چطور غسل می‌کردی؟ گفت: اول سمت راست، بعد سر و گردن و بعد سمت چپ! من متغیر شدم و گفتم: چند سال دارید؟ گفت: 45 سال! می‌دانستم تمام نمازهای سی سال گذشته را باید دوباره بخواند (در خصوص احکام فقهی هر شخص مکلفی، باید به رسالۀ عملیۀ مرجع خود رجوع کند). گفتم: یکی ـ دو ساعت صبر کن تا با علمایی که سراغ دارم، تماس بگیرم. ایشان گفتند: هیچ راهی ندارد؛ او غسلش را اشتباه انجام داده و تمام نمازهایی را که با این غسل خوانده، باطل است؛ فقط یک راه دارد و آن این‏که ببین اهل چه شهری است. اگر در روستایی زندگی می‌کرده که هیچ عالم، معلّم و کتابی نبوده و او همین اندازه یاد گرفته و عمل کرده، امید است که نمازهایش درست باشد. به این شخص گفتم: اهل کجایی؟ گفت: تهران. در تهران، که همه جا مسجد، کتابخانه، مدرسه، حسینیه، هیئت و... است؛ پس معلوم است که آن شخص کوتاهی کرده است. از همین‏جا روشن می‏شود که یادگیری احکام شرعی چقدر مهم است؛ بنابراین، دلیل تکرار احکام از سوی اساتید نیز در همین نکته است.

نماز جمعه و اهمیت آن

نماز جمعه و اهمیت آن

نماز جمعه، اجتماع هفتگیِ مسلمان‌هاست. امانتی است که انقلاب اسلامیِ ایران آن را زنده کرد و امام عزیز به آن افتخار می‌کرد. در سورۀ «جمعه» آمده:

یا أیها الذین آمنوا إذا نودی للصلاة من یوم الجمعة فاسعوا إلى ذکر الله وذروا البیع

﴿یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَّلاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِکْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَیْع﴾؛1 ای مردان و زنانِ باایمان، هر گاه صدای اذان جمعه بلند شد به سوی ذکر خدا بشتابید و کسب و کار را کنار بگذارید.
در روایات آمده: فرشته‌ها صبح جمعه به محلّ نماز جمعه می‏ آیند و هر که زودتر بیاید، اسمش را زودتر می‌نویسند.2 نماز جمعه، نشان‌ دهندۀ بُعد سیاسی و اجتماعیِ اسلام است؛ نشان‏ دهندۀ هم‏دلی، هم‏بستگی، گفت‏وگو و طرح مسائل سیاسی و اجتماعی، و نیز بیان نیازهای جامعۀ اسلامی است.
اهمیت نماز جمعه نزد پیامبر (صلی الله و علیه و آله)
«مصعب بن عمیر» اولین مبلغی بود که پیغمبر (صلی الله و علیه و آله)  اعزام فرمود. مصعب در مدینه نماز جمعه برگزار کرد. در مکه اقامۀ نماز جمعه ممکن نبود. پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  روز جمعه به مدینه آمدند. همان روز، اولین نماز جمعه را برگزار کردند.
در نماز جمعه روحیۀ اخوت و برادری تقویت می‏شود، نیروهای اسلام منسجم می‏گردند، مسلمانان از نظر فکری، سیاسی، اجتماعی رشد می‏کنند، روحیۀ جمع‏ گرایی مسلمانان بیشتر می‏شود و مرکزی برای بسیج مردم است.
سیرۀ اصحاب پیامبر (صلی الله و علیه و آله)  دربارۀ نماز جمعه

امام صادق (علیه السلام)  فرمودند:

صحاب النبى صلى الله علیه و آله و سلم کانوا یتجهزون للجمعة یوم الخمیس

کَانَ أَصْحَابُ مُحَمَّدٍ (صلی الله و علیه و آله)  یَتَجَهَّزُونَ لِلْجُمُعَةِ یَوْمَ الْخَمِیس؛‏3 اصحاب پیغمبر از روز پنج‏شنبه خودشان را برای نماز جمعه آماده می‌کردند.
کلام امام خمینی (ره)  دربارۀ نماز جمعه:
 ایشان دراین‏باره فرمودند:
نماز جمعه، نمایشی از قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام است و باید هر چه با شکوه‏ تر و پرمحتوا تر اقامه شود. ملت عظیم و عزیز با شرکت خود باید این سنگر اسلامی را هر چه عظیم‏ تر و بلند پایه‏ تر حفظ نماید، تا به برکت آن توطئه‌های خائنان و دسیسه‌های مفسدان خنثی شود.4
نماز عید و اهمیت آن
در دین مبین اسلام، دو نماز عید تشریع شده است که هر دو نماز، پایان تکلیف است؛ یکی نماز عید فطر و دیگری نماز عید قربان. مسلمان‌ها سی روز، روزه می‌گیرند و بعد جشن می‌گیرند که ما تکلیفمان را انجام دادیم. معلوم می‌شود عید در اسلام برای بی‌کاری نیست، بلکه عید برای کار کردن است. هر که کار می‌کند، باید جشن بگیرد؛ هر که تکالیفش را انجام می‌دهد، باید خوشی کند. عید دیگری هم داریم که برای حاجیان است. آنان وقتی مراسم و مناسک حج را انجام دادند، شادمانی می‌کنند. در نماز عید فطر و عید قربان نیز کمک به فقرا، جمع‏ گرایی، رغبت به خداوند، تضرع و نالیدن به درگاه خداوند و... جلوه‏ گر است.